آخرین مطالب

آخرین دیدگاه‌ها

نیمه تاریک اخلاق اسلامی (۳)

تهمت و بهتان زدن به اشخاص، از جمله گناهان بزرگ و کبیره در اسلام برشمرده می‌شود. بعضی فقهای متاخر اسلامی معتقدند بهتان و تهمت زدن بر اساس خبر واحدی به مخالفان اسلام مجازست! در این مقاله به بررسی این نقطه تاریک در اخلاق اسلامی تحت عنوان مباهته می پردازیم.

بیش تر بخوانید

قصه‌ی کشف حجاب رضاخانی

حجاب زنان

«حجابِ زنان» همواره موردِ مناقشه‌ی فقیهان، مردم و نواندیشان بوده است. بحث درباره‌ی دوران کنونی نیست. از همان قدیم الأیام بر روی حجابِ زنان حساسیت زیادی وجود داشته است. روحانیون، اندیشمندان یا مسلمانانِ فعال در جامعه همواره سخن‌شان بر این بوده که «زن باید مستور باشد» و از دیده «پنهان» بماند. حضورِ زنان در جامعه‌ای که مردان حضور دارند هم‌معنای «فحشاء» و «فساد» بود.

بیش تر بخوانید

تأملی منطقی در باب یک توجیه قرآنی

اگر اشتغال زنان به مسائل خانه و اداره امور فرزندان ممکن است موجب فراموشی آنها شود، اشتغال مردان در بیرون از خانه و درگیری آنها با مشکلات فراوان و متنوع (ناشی از مسئولیت اداره زندگی) نیز می‌تواند باعث فراموشی آنها در موضوع مورد شهادت شود. در این مورد چه فرقی بین زن و مرد وجود دارد؟ اتفاقا در اینجا زمینه فراموشی در مردان بیشتر از زنان است.

بیش تر بخوانید

قرآن از منظر اسلام شناسان غربی

این نوشتار مروری اجمالی است بر تاریخ اندیشه مسیحیان و غربیان نسبت به اسلام و قرآن. به نظر می رسد هر چه از قرون وسطی به سمت قرن بیستم حرکت می کنیم از شدت داوری های خصمانه و تکفیری نسبت به قرآن کاسته شده و بر عینیت گرایی علمی از موضع سکولار و نیز از سویی، بر پژوهش علمی درباره قرآن از موضع دین باورانه افزوده می گردد.

بیش تر بخوانید

اسطوره ی حوا و علم ژنتیکِ دیرینه شناسی

می دانیم که حوا یا Eve در متون مقدس برخی ادیان، به عنوان《مادر بشر》 معرفی شده است. از سوی دیگر، داستان های اسطوره ای که در ادیان در باب آدم و حوا نقل شده است، با همان جزئیاتِ روایت شده، مورد تایید یا شاید رد علمی نیست و علم در این باب، مسیر مستقل خود را طی کرده است. اما یافتن نوعی نسبت معنادار میان اسطوره ی حوا، مادر اولیه بشر، با علم جدید می تواند برای اهل پژوهش، جذاب و الهام بخش باشد.

بیش تر بخوانید

مرزبندی‌ها، بستری برای خشونت

هرجایی که خشونتی وسیع و سازمان‌یافته شکل‌گرفته در آنجا مرزی تعریف‌شده و به‌واسطه مرزها خشونت روا گشته است. با مرزهای زمینی از قدیم آشنا هستیم که بیشتر درگیری آدمیان در طول تاریخ بر سر آن­ها بوده است. این مرزها برای بشر کافی نبوده و لذا مرزهای زبانی، کیشی، قومی و… ایجاد کرده است.

بیش تر بخوانید

دیالوگ در ایمان

راستی تو چرا ایمان داری؟ مقصودم خودِ «تو»یی. نه متکلمان و مهملاتشان. شخصِ «تو» چرا احساس کرد که باید ایمان داشته باشد؟ در پاسخ به این پرسش شتاب نکن. چون اگر بگویی «خوب، در خانواده‌ای باایمان بوده‌ام»، تو را با اضطرابت تنها می‌گذارم، زیرا پیش از این هم ایمانی نداشته‌ای و اکنون تنها از خللی در نشخوارِ فکریِ محبوبت، مضطرب شده‌ای…

بیش تر بخوانید

برای فلسطین/ نقدی بر یک شیوه از “تبیین”

رفتار فلسطینی‌ها محصول عوامل سیاسی، روابط بین‌الملل ظالمانه و ستم اسرائیل است. نظامی که با حملات پی در پی برای تخریب خانه‌ها بر روی مردمان بی‌دفاع و کودکان بی‌سرپناه و نقض بدیهی‌ترین اصول حقوق بشر، از هیچ جنایتی فروگذار نیست. “غزه”، نماد تمام‌نمای شکست مدعیان حقوق بشر و سقوط مدعیان مدنیت در جهان امروز است.

بیش تر بخوانید

عقلانیت و معنویتِ ناملکیانی: گامی به سوی یک نظریه

هدف از مقالۀ حاضر برداشتن گامی به جلو در پروژۀ عقلانیت و معنویت است. این نظریه یکی از مهمترین کوشش‌های نظریِ ایرانی برای رویارویی با عقلانیت مدرن است. اکثریت روشنفکران ایرانی تقریرکنندۀ ایده‌های غیر ایرانی هستند خواه شرقی یا غربی، خواه سوسیالیستی یا لیبرالیستی، و خواه قاره‌ای یا تحلیلی، و به طور قطع آقای ملکیان نیز در درون سنت فلسفۀ تحلیلی جای دارند، اما به گمان من، ایدۀ عقلانیت و معنویتِ ایشان چیزی، به نام معنویت، بر میراثِ آنگلوساکسونیِ عقلانیت می‌افزاید که در آن نیست.

بیش تر بخوانید

مشرکان کیستند؟/ پدیدارشناسی واژه‌ی «مشرکین» در قرآن

پرسشی که این پژوهش با رویکرد خوانش پدیدارشناسانه از متن پی می گیرد و می کوشد به آن پاسخ دهد این است که «مشرکان» در قرآن به راستی چه کسانی هستند و کسانی که «شرک» می ورزند چه می کنند؟ این پرسش کوششی دیگر برای خوانش روشمند متن است. خوانشی که در محاق تفاسیر پیشین و نیز متأخر قرار گرفته است و حجابی بس فربه بر متن افکنده است.

بیش تر بخوانید